«Η ανεξέλεγκτη χωροθέτηση των φωτοβολταϊκών πάρκων».

 

ΕΠΕΡΩΤΗΣΗ

Του Περιφερειακού Συμβούλου                      

Γεωργίου Σκούρα                                            

Προ τον Περιφερειάρχη Στερεάς Ελλάδας 

ΘΕΜΑ: «Η ανεξέλεγκτη χωροθέτηση των φωτοβολταϊκών πάρκων».

 

Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) ή εναλλακτικές όπως συχνά αναφέρονται αποτελούν το μέλλον της ενέργειας. Πρόκειται για πηγές ενέργειας που βρίσκονται σε αφθονία στην φύση, είναι πρακτικά ανεξάντλητες και το κυριότερο, είναι φιλικές προς το περιβάλλον. Η ηλιακή, η αιολική και άλλες πηγές καθαρής ενέργειας αποτελούν το βασικότερο μέρος της λύσης για την κλιματική κρίση. Ωστόσο η απουσία ουσιαστικής και ολοκληρωτικής πολιτικής χωροθέτησης τους στην ύπαιθρο, επιφέρει σοβαρές επιπτώσεις στο έδαφος και το φυσικό περιβάλλον. 

Δεδομένης της μεγάλης ηλιοφάνειας που απολαμβάνει η χώρα μας, η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών πάρκων την καθιστούν έναν ιδανικό προορισμό για τέτοιου είδους επενδύσεις. Η χωροθέτηση τους όμως στην ύπαιθρο, εξαιτίας της έλλειψης επιστημονικά τεκμηριωμένης χωροθετικής πολιτικής από τα συναρμόδια υπουργεία (ΥΠΕΝ, ΥΠΑΑΤ), έχει οδηγήσει στην άστοχη εγκατάστασή τους εντός προστατευόμενων φυσικών και γεωργικών περιοχών και με σοβαρές επιπτώσεις στο περιβάλλον.  

Με την εφαρμοσμένη πρακτική χωροθέτησης η οποία ξεκίνησε περίπου το 2010 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα, παρατηρούμε να έχουν εγκατασταθεί επίγεια φωτοβολταϊκά πάρκα σε κατοικημένες περιοχές, σε προστατευόμενες περιοχές του δικτύου Natura 2000 (κοιλάδα και εκβολές Σπερχειού) και σε περιοχές που αποτελούνται από αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας στις οποίες έχουν ολοκληρωθεί αναδασμοί και έχουν κατασκευαστεί αρδευτικά και αποστραγγιστικά έργα, (περιοχές Λαμίας, Δομοκού, Μακρακώμης, Λοκρίδας, Στυλίδας και άλλες).

Σύμφωνα με την προσφάτως ψηφισθείσα νομοθεσία, νόμος 4643/2019 άρθρο 24: «Σε αγροτεμάχια που χαρακτηρίζονται από την Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης του οικείου νομού ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας, απαγορεύεται η άσκηση οποιαδήποτε άλλης δραστηριότητας, εκτός από την αγροτική εκμετάλλευση - αγροτική δραστηριότητα, κατά την έννοια του Ν.3874/2010 (Α΄151) όπως ισχύει και την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από σταθμούς Α.Π.Ε.». «Ειδικά η παραγωγή ενέργειας από φωτοβολταϊκούς σταθμούς εγκατεστημένης ισχύος μικρότερης ή ίσης του 1 MW επιτρέπεται σε αγροτεμάχια που χαρακτηρίζονται ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας,.....υπό την προϋπόθεση ότι οι φωτοβολταϊκοί σταθμοί, για τους οποίους χορηγούνται δεσμευτικές προσφορές σύνδεσης από τον αρμόδιο διαχειριστή, καλύπτουν αγροτικές εκτάσεις που αθροιζόμενες με τις αγροτικές εκτάσεις που καλύπτουν φωτοβολταϊκοί σταθμοί, που έχουν ήδη τεθεί σε λειτουργία ή έχουν χορηγηθεί δεσμευτικές προσφορές σύνδεσης και τις εκτάσεις που καλύπτουν φωτοβολταϊκοί σταθμοί που εγκαθίστανται σύμφωνα με την παράγραφο 11 του άρθρου 51 του Ν. 4178/2013 (Α΄ 174), δεν υπερβαίνουν το 1% του συνόλου των καλλιεργούμενων εκτάσεων της κάθε Περιφερειακής Ενότητας.  

Οι λανθασμένες πολιτικές του παρελθόντος, τα σφάλματα και οι παραλείψεις καθώς και η απουσία συγκεκριμένου σχεδιασμού για την διόρθωσή τους, φαίνεται να συνεχίζονται. Το ΥΠΕΝ (Υπ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας) δεν έλαβε υπόψη τις προτάσεις των αγροτικών συλλόγων για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων σε περιθωριακές δασικές εκτάσεις, σε εγκατελειμμένους βοσκότοπους και σε πλαγιές ορεινών όγκων, εκτάσεις δηλαδή που δεν έχουν κανένα παραγωγικό ενδιαφέρον, λόγω της κακής ποιότητας του εδάφους. 

Το ίδιο υπουργείο που χαρακτηρίζεται από έλλειψη προγραμματισμού, καθορισμού στόχων και απουσία στοχευμένης μακροπρόθεσμης πολιτικής, με τον Ν.4685/2020 επίλεξε να συμπεριλάβει τους αγρότες στην τελευταία ομάδα προτεραιότητας (ομάδα Ε) της αξιολόγησης των αιτήσεων για αντίστοιχα έργα και επιπλέον όρισε ως αρμόδιο, να ελέγχει αν τηρείται το ποσοστό της επένδυσης στην έκταση του 1% της παραγωγικής γης ανά Περιφερειακή Ενότητα, τον ΑΔΜΗΕ (ΔΕΗ).

Επειδή η αναθεώρηση του ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τις ΑΠΕ που είχε ξεκινήσει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ στις αρχές του 2019 προκειμένου οι επενδύσεις σχετικά με τη δημιουργία των ΑΠΕ να προχωρούν με οργανωμένο τρόπο με συγκεκριμένους κανόνες και κριτήρια χωροθέτησης και κυρίως με σεβασμό στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον, έχει καθυστερήσει απελπιστικά και πλέον η συγκεκριμένη μελέτη μάλλον έχει ξεχαστεί.

Επειδή όπως φαίνεται η χωροθέτηση φωτοβολταϊκών πάρκων πραγματοποιείται άναρχα, οδηγώντας σε κατακερματισμό της υπαίθρου, σε αλλοίωση του παραγωγικού χάρτη του πρωτογενή τομέα, σε απώλεια πολύτιμης γεωργικής γης και αλλαγής της χρήσης της.

Επειδή η συνεχιζόμενη πρακτική εγκατάστασης φωτοβολταϊκών πάρκων στην Π.Ε. Φθιώτιδας  τείνει να ακυρώσει τον βασικότερο στόχο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, δηλαδή της προστασίας του περιβάλλοντος.

Επειδή η εγκατάσταση μεγάλων φωτοβολταϊκών πάρκων που ανήκουν σε μεγάλες εταιρείες ντόπιων και ξένων συμφερόντων, σύντομα θα καλύψει το ποσοστό του 1% που έχει επιτραπεί για την χρήση γης υψηλής παραγωγικότητας, αποκλείοντας έτσι τους Έλληνες αγρότες.

Επειδή για το στήσιμο πάρκων μεγάλης ισχύος, απαιτούνται μεγάλες, και ενιαίες εκτάσεις τουλάχιστον 2,5 με 3 χιλιάδων στρεμμάτων, που δεν θα εμφανίζουν μεγάλες κλίσεις και θα βρίσκονται σε περιοχές με μεγάλη ηλιοφάνεια (στην περιοχή του Δομοκού έχουν δεσμευτεί δεκάδες χιλιάδες στρέμματα, εφόσον οι αιτήσεις των εταιρειών για άδεια παραγωγής ενέργειας αξιολογούνται από τη ΡΑΕ κατά προτεραιότητα).

Επειδή ως παράταξη η «Στερεά Υπεροχής», όπως έχουμε δηλώσει επανειλημμένως, δεν είμαστε κατά των ΑΠΕ. Η χωροθέτησή τους όμως, πρέπει να γίνεται με επιστημονικά κριτήρια, λαμβάνοντας υπόψη τα ιδιαίτερα οικολογικά, περιβαλλοντικά, πολιτιστικά, αναπτυξιακά χαρακτηριστικά κάθε περιοχής και πάνω από όλα να υπολογίζεται η άποψη της τοπικής κοινωνίας.

 

Επερωτάστε κ. Περιφερειάρχη

 

1.      Ποιο είναι το ποσοστό της καλλιεργήσιμης γης υψηλής παραγωγικότητας που έχει καλυφθεί από φωτοβολταϊκές μονάδες παραγωγής ενέργειας στη Π.Ε. Φθιώτιδας και σε πόσα στρέμματα αντιστοιχεί;

2.      Πόσες αιτήσεις για ανάλογες εκτάσεις ή εκτάσεις που περιλαμβάνονται σε αναδασμούς για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών πάρκων έχουν υποβληθεί μέχρι σήμερα και πόσες έχουν εγκριθεί από την Επιτροπή Περιβάλλοντος Χωρικού Σχεδιασμού και Ανάπτυξης;

3.      Υπάρχει συγκεκριμένος χάρτης που να περιλαμβάνει την αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας, και τις περιοχές Natura 2000 για την Π.Ε. Φθιώτιδας αλλά και τις άλλες Περιφερειακές Ενότητες, έτσι ώστε να είναι εφικτός ο σχετικός έλεγχος της Επιτροπής και η διαπίστωση αν τηρούνται οι διατάξεις των αντίστοιχων νόμων;

 

Οι υπογράφοντες Περιφερειακοί Σύμβουλοι της «Στερεά Υπεροχής»